piątek, 27 stycznia 2012

Bóle pleców,ból kręgosłupa


Ból pleców

Ból pleców – dlaczego tak boli?


Skąd bierze się nieprzyjemny ból pleców? Główną przyczyną u znacznej większości osób jest choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa. Polega ona na przedwczesnym zaniku chrząstek szklistych, które pokrywają stawy i odpowiadają za ich prawidłowe funkcjonowanie. W ich miejscu pojawiają się zwłóknienia doprowadzające w końcu do zużycia się krążków (powszechnie nazywanych dyskami), które oddzielają od siebie poszczególne kręgi kręgosłupa. Zmiany te wpływają także na znajdujące się w okolicach kręgów nerwy, które określa się mianem korzonków nerwowych. Właśnie ucisk na nie jest głównym źródłem bólu pleców. Zwyrodnienia kręgosłupa najczęściej można zaobserwować u osób po 50. roku życia, chociaż pojedyncze przypadki notuje się nawet u dzieci. Związane są one z wieloma czynnikami: u ludzi starszych to przede wszystkim skutek wieku i codziennych przeciążeń stawów, ale ból pleców może mieć także inne pochodzenie i może być powiązany z innymi chorobami.

Ból pleców – nowa choroba cywilizacyjna?

Za nieznośne bóle pleców mogą być odpowiedzialne także inne czynniki. Współczesny świat staje się coraz bardziej wygodny. Nie uprawiamy sportów, kupujemy coraz bardziej miękkie kanapy, na których spędzamy długie godziny wpatrując się w telewizor, nie zwracamy uwagi na prawidłowe odżywianie, często ulegając pokusie słodkich batoników i śmieciowego jedzenia z fast-foodów.  Do tego warto dorzucić nieprawidłową postawę ciała, która związana jest z długim przesiadywaniem przed komputerem w niewygodnych pozycjach, dźwiganie przeładowanych siatek z zakupami oraz tak uwielbiane przez niektóre kobiety wysokie obcasy. Wszystkie wymienione powyżej elementy mają bardzo duży wpływ na zdrowie obywatela XXI wieku, a tym samym na jego kręgosłup. Brak regularnych ćwiczeń powoduje osłabienie mięśni pleców, a nadwaga sprawia, że obciążenie kręgosłupa jest jeszcze większe. Wygodne życie nowoczesnego człowieka jest zatem wrogiem jego zdrowia, dlatego też ból pleców możemy nazywać swojego rodzaju nową chorobą cywilizacyjną.

Ból pleców – nie tylko sam ból?

ból plecówJednak zdarza się, że ból pleców nie wynika z otyłości, braku ruchu czy wieku. Przyczyną mogą być przebyte urazy, na przykład wypadki samochodowe, deformacje kręgosłupa (skolioza, lordoza, kifoza) lub przenoszenie zbyt ciężkich przedmiotów w nieodpowiedni sposób. Czasami bóle pleców są również sygnałem jakiegoś stanu zapalnego w organizmie lub poważniejszych chorób w obrębie jamy brzusznej, miednicy i klatki piersiowej. Mogą to być: osteoporoza, rwa kulszowa, lumbago, polimialgia reumatyczna, zapalenia nerek i układu moczowego, wrzody żołądka, guzy rdzenia kręgowego, zapalenia bakteryjne, depresje czy choroby nowotworowe. Wiele z tych schorzeń, gdy nie są leczone, powoduje jeszcze większe cierpienia. Właściwe postawienie diagnozy jest więc kluczem do pozbycia się uciążliwych bólów. Warto wspomnieć, że także kobiety w ciąży często skarżą się na ból pleców w części lędźwiowej – związane jest to ze zmianą środka ciężkości, wzrostem wagi oraz zmianami hormonalnymi.

Ból pleców – ćwiczenia, leki, operacja?

Po właściwym określeniu przyczyny bólu pleców, trzeba podjąć odpowiednie kroki, aby go zmniejszyć i w końcu się go pozbyć. Medycyna oferuje wiele sposobów: począwszy od mało inwazyjnych ćwiczeń, aż do skomplikowanych operacji. Przede wszystkim trzeba nauczyć się poprawnie obchodzić ze swoim kręgosłupem. Wskazany jest umiarkowany ruch ? pływanie, aerobik, spacery, jazda na rowerze czy tenis, pomoże także zakup odpowiedniego średnio twardego materaca i dobrze wyprofilowanego krzesła do pracy przy komputerze. Warto też wykształcić sobie nawyk utrzymywania w ciągu dnia prawidłowej postawy ciała i prawidłowego podnoszenia cięższych przedmiotów. Należy zrezygnować z noszenia zakupów w jednej ręce i z wysokich obcasów, a dla osób z paroma nadprogramowymi kilogramami wskazana jest dieta. W szybkim pozbyciu się bólu pleców pomogą również środki przeciwbólowe, ale należy pamiętać, że nie usuną one jego przyczyny, a jedynie chwilowo ją zamaskują. Po konsultacjach z lekarzem można także podjąć rehabilitację lub, gdy jest to wskazane, zdecydować się na operację kręgosłupa.

Co to jest i jak leczyć bóle głowy

Na bóle głowy skarży się aż 70% Polaków. Dolegliwości te mogą być spowodowane przez szereg przyczyn - fizycznych, chemicznych, psychicznych, bakteriologicznych, neurologicznych. Ich zidentyfikowanie jest jednak bardzo istotne ze względu na podjęcie odpowiedniego leczenia. Nieleczenie zaś przypadłości tego rodzaju może przyczynić się do wzrostu natężenia problemu i obniżenia jakości życia. Zdarza się, że ból głowy w dużym stopniu utrudnia zwykłe czynności, nie wspominając o trudniejszych zadaniach i planach.
Przyczyny

Wśród klasyfikacji bólów głowy najbardziej ogólną jest podział na bóle samoistne oraz stanowiące symptom innej choroby.

Samoistne bóle głowy

Do samoistnych bólów głowy należą: migreny, bóle klasterowe oraz bóle napięciowe.

Na migrenę cierpi 10 – 12% populacji. Przyczyny choroby nie są dokładnie znane. Wiadomo jednak, iż do pojawienia się bólu migrenowego przyczyniają się: alergie pokarmowe, zmiany ciśnienia, zaburzenia hormonalne, stres, zmęczenie, niedobór snu. Chorobę opisuje się zazwyczaj jako gwałtowny, okresowy, pulsujący ból głowy. 70% chorych stanowią kobiety.

Bóle klasterowe głowy stanowią nawracające ataki bólowe - często zaczynające się w okolicach oczodołów, a następnie rozprzestrzeniające się na połowę twarzy. Bóle trwają kilkanaście do kilkudziesięciu minut i powtarzają się seriami nawet parę razy dziennie przez kika tygodni. Prawdopodobnymi przyczynami tego schorzenia są czynniki genetyczne.

Bóle napięciowe są bardzo uporczywe, pacjenci mają wrażenie, że wokół ich głowy zaciskana jest obręcz powodująca cierpienie. Przyczynami bólów napięciowych mogą być: stres, brak snu, negatywne emocje, przemęczenie, zmiany pogody, nadużycie alkoholu. Mogą też być powodowane czynnikami fizycznymi: niedogodną pozycją, spędzaniem długich godzin przy złym oświetleniu, etc. Pobudzenie emocjonalne wpływa na natężenie bólu tego rodzaju.

Objawowe bóle głowy

Bóle objawowe mogą być wywołane przez liczne choroby, należą tu m. in. : nadciśnienie tętnicze, infekcje górnych dróg oddechowych (np. grypa), choroby układu nerwowego (nerwobóle nerwów czaszkowych, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, guzy mózgu, bóle po urazie głowy, neuralgia Arnolda, zapalenie tętnicy skroniowej), choroby oczu, schorzenia stomatologiczne, zatrucia substancjami toksycznymi.

Leczenie
Samoistne bóle głowy

Jeśli chodzi o migrenę, nie istnieje medykament umożliwiający całkowite wyleczenie. W terapii farmakologicznej stosuje się popularne leki przeciwbólowe oraz alkaloidy sporyszu i tryptany. W postępowaniu pozafarmakologicznym poleca się: przekąski, ciepłą kąpiel, masaż, drzemki, akupunkturę, aromaterapię, fitoterapię, a nawet hipnozę.

Bóle klasterowe również leczy się za pomocą farmceutyków, bądź terapii pozaframakologicznych. Wśród leków stosuje się tu tryptany oraz inhalacje tlenowe. Innymi sposobami na uśmierzenie bólów są: kąpiele, akupunktura, masaże. Należy też unikać spożywania produktów mogących wywoływać ból m. in.: alkoholu, żółtego sera, przypraw, pomidorów.

Na napięciowe bóle głowy stosuje się standardowe środki przeciwbólowe. Jednakże, tu również pomocne są masaże, okłady, natryski, etc.

Bóle objawowe

Wyeliminowanie bólów tego rodzaju jest możliwe dzięki zażyciu popularnych leków przeciwbólowych. Niemniej jednak, główną terapią powinno być tu leczenie choroby wywołującej ból.

wtorek, 24 stycznia 2012

Bóle brzucha - ich przyczyny i leczenie

Bóle brzucha 
 
 
 
Nie ma chyba takiej osoby, która nigdy nie doświadczyła bólu brzucha. Ból może być objawem różnych stanów chorobowych w brzuchu. Czasem przyczyna dolegliwości jest trudna do określenia, i wymagany jest szereg badań diagnostycznych dla jej ustalenia. Charakter bólu i jego lokalizacja daje jednak pewne wskazówki, co do jego przyczyny.


Gdzie dokładnie i jak boli?

Lokalizacja bólu brzucha, czyli dokładne określenie miejsca bólu stanowi jeden z głównych elementów rozpoznania różnicowego przyczyny dolegliwości. W jamie brzusznej znajduje się wiele narządów, jedne w górnej inne w dolnej części brzucha, po jego prawej lub lewej stronie, stąd znając ich położenie wstępnie można ustalić, co boli.
Również charakter bólu wskazywać może na przyczynę. Znając przebieg poszczególnych chorób lekarz wnioskuje po charakterze bólu, z jakiej przyczyny może wynikać: tępy, czy też kolkowy; ból ostry, który zaczął się nagle (np. pękniecie wrzodu żołądka, atak kolki żółciowej, pękniecie tętniaka aorty brzusznej), czy narastający stopniowo i powoli. Ból może mieć też inne charakterystyczne cechy, może np. promieniować pod prawą łopatkę jak w kamicy żółciowej, do pachwiny jak w kolce nerkowej, może mieć charakter opasujący jak w zapaleniu trzustki.

Inne objawy towarzyszące bólowi brzucha.

Bólowi towarzyszyć mogą inne nieprzyjemne objawy, jak np. wymioty, biegunka, zaparcia, podwyższona temperatura ciała, zmiana barwy moczu, krew w stolcu lub wymiotach, stolce czarne i smoliste lub odbarwione i jasne, żółtaczka, czy też wzdęcie brzucha. Te i inne dodatkowe objawy łącznie z lokalizacją bólu (np. podbrzusze prawe, podżebrze prawe, śródbrzusze) i jego charakterem ukierunkowują dokładniejszą diagnostykę lekarską.

Ból w nadbrzuszu.

Ból zlokalizowany w górnych częściach jamy brzusznej, czyli w nadbrzuszu, zwykle wywoływany jest przez procesy chorobowe w dolnym odcinku przełyku, żołądku, dwunastnicy, trzustce oraz przewodach żółciowych i wątrobie.
Ból powstający w następstwie kamicy żółciowej i chorób wątroby odczuwany jest w prawej górnej części jamy brzusznej - jest to nadbrzusze prawe, określane też jako podżebrze prawe. W kolce żółciowej ból może promieniować pod prawą łopatkę, ma charakter kolkowy, mogą pojawić się wymioty. Żółtaczka, czyli zażółcenie oczu i skóry związana jest z chorobami wątroby (np. zapalenie wątroby), przewodów żółciowych (np. niedrożne przewody żółciowe) lub trzustki. Żółtaczka wymaga pilnej konsultacji z lekarzem dla ustalenia jej przyczyny (np. zakaźne zapalenie wątroby, niedrożność przewodów wyprowadzających żółć).
Ból towarzyszący owrzodzeniu żołądka lub dwunastnicy oraz zapaleniu trzustki odczuwany jest głównie w środkowej górnej części brzucha, czyli nadbrzuszu środkowym; w przypadku chorób śledziony po lewej stronie nadbrzusza, tutaj też manifestować się mogą choroby trzustki. Ból związany z wrzodami żołądka pojawia się po spożyciu pokarmów, ból w owrzodzeniu dwunastnicy natomiast występuje na czczo, w godzinach nocnych, to tzw. „bóle głodowe”, ulgę przynosi spożycie pokarmu. Przy krwawieniu z żołądka (np. z wrzodu żołądka) pojawić się mogą fusowate wymioty – krew częściowo strawiona w żołądku przypomina fusy z kawy.

Gdy ból pojawia się wkrótce po urazie brzucha np. w wypadku lub po uderzeniu w brzuch należy zgłosić się do lekarza, by wykluczyć pękniecie narządu wewnątrz brzucha i krwawienie wewnętrzne, które jest niebezpieczne dla życia (często dochodzi do urazowego pęknięcia śledziony).
Ból w nadbrzuszu, zwłaszcza długotrwały, związany z chudnięciem, objawami krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego takimi jak smoliste, czarne stolce, czy fusowate wymioty lub z żółtaczką, może wskazywać obok innych chorób na obecność nowotworu. Stąd tak ważne jest by nie lekceważyć objawów choroby, lecz zgłaszać się do lekarza w celu ustalenia przyczyny i podjęcia właściwego leczenia. Diagnostyka obejmuje między innymi badania podstawowe krwi, USG brzucha, gastroskopię, czy badanie na krew utajoną w stolcu.
Wspomnieć należy, że ból w nadbrzuszu może być powodowany również przez zawał ściany dolnej serca.

Ból w śródbrzuszu.

Również w śródbrzuszu ból może „pochodzić” od trzustki (zapalenie trzustki, nowotwór). Ból wywoływany zaburzeniami funkcji jelita cienkiego jest zwykle zlokalizowany wokół pępka. Podobnie tutaj zlokalizowany może być ból związany z chorobami jelita grubego. Choroby jelit, które mogą dawać dolegliwości bólowe to infekcyjne choroby jelit: biegunki zakaźne, połączone czasem z wymiotami i gorączką; ból brzucha powodować może obecność pasożytów jelitowych. Poważnym stanem chorobowym jest niedrożność jelit. Przyczyną może być „zatkanie” jelit przez jakąś przeszkodę (np. guz, polip) lub porażenie perystaltyki jelitowej (ruchów jelit przesuwających pokarm). Ma wtedy miejsce zatrzymanie wiatrów i stolca, wymioty, brzuch jest znacznie wzdęty, wyczuwalne mogą być fale perystaltyczne z nasilonym bólem lub brak perystaltyki w niedrożności porażennej. Przyczyną bólu są też nieswoiste zapalenia jelit, czyli choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Pamiętać należy, że dolegliwości bólowe dawać mogą też choroby nowotworowe, zwłaszcza, gdy ból jest stały, tępy, długotrwały, powiązany z utratą masy ciała, obecnością krwi w stolcu, stolcami „ołówkowatymi” (przypominającymi ołówek – długie, cienkie) lub żółtaczką – wówczas koniecznie należy udać się do lekarza, który wykona odpowiednie badania (między innymi może wykonać USG jamy brzusznej, badanie na krew utajoną w stolcu, badanie per rectum, rektoskopię, kolonoskopię). Wcześnie rozpoznana choroba może być skutecznie leczona.

Ból w podbrzuszu.

Często spotykany jest ból w podbrzuszu prawym, czyli tak zwanym prawym dole biodrowym. Jest to miejsce gdzie typowo bólem objawia się zapalenie wyrostka robaczkowego (ból przy ucisku prawego podbrzusza, podwyższona temperatura ciała, wymioty, wstręt do jedzenia). Zapalenie wyrostka robaczkowego lekarz będzie różnicował z zapaleniem przydatków u kobiet. Tutaj też dolegliwości bólowe dawać może uchyłek Meckela, zapalenie uchyłków jelit, stany zapalne miednicy, nieswoiste zapalenia jelit.
W lewym dole biodrowym pod uwagę bierze się zapalenie uchyłków jelit, zapalenie przydatków, stany zapalne miednicy, nieswoiste zapalenia jelit i inne.

U kobiet występować może bolesne miesiączkowanie, objawiające się bólem podbrzusza, czasem znacznie nasilonym. Doraźnie stosuje się leki przeciwbólowe i rozkurczowe, przy powtarzających się bolesnych miesiączkach należy udać się do ginekologa.

Ból w okolicy nadłonowej.

Częstą przyczyną bólu w tej okolicy jest zapalenie pęcherza moczowego, którego innymi objawami poza bólem są częsta potrzeba oddawania moczu, oddawanie małych porcji moczu, czasem obecność krwi w moczu. W takiej sytuacji wymagane jest leczenie infekcji (chemioterapeutyk lub antybiotyk, przyjmowanie dużej ilości płynów).
Ból w okolicy nadłonowej powodować może również zatrzymanie moczu – wówczas wyczuwalny w podbrzuszu może być twardy, wypełniony moczem pęcherz moczowy. Zatrzymanie moczu zdarzyć się może np. u mężczyzn z przerostem prostaty, czy też nowotworem prostaty. Lekarz wówczas, by opróżnić pęcherz z zalegającego moczu założy miękki gumowy cewnik, przez który wypłynie mocz.
Inne przyczyny bólu w okolicy nadłonowej to choroby zapalne miednicy, układu rozrodczego u kobiet (mogą wystąpić upławy), endometrioza, jak też choroby nowotworowe.

Ból w okolicy lędźwiowej.

Kolkowy ból w okolicy lędźwiowej (po lewej lub prawej stronie w dole pleców) promieniujący do pachwiny lub brzucha może być objawem kamicy moczowej, czyli inaczej kolki nerkowej. Objawami towarzyszącymi jest częste parcie na mocz, oddawanie małych porcji moczu lub jego zatrzymanie, w moczu można stwierdzić obecność krwi. W tej okolicy ból występuje też przy zapaleniu nerek, wówczas podczas badania przy lekkim uderzeniu w okolicę chorej nerki pacjent odczuwa silny ból, zapaleniu nerek towarzyszy też gorączka. Wymienione dolegliwości wymagają różnicowania z bólem w chorobach kręgosłupa (np. rwa kulszowa).

Ból brzucha a dieta.

Osobnym problemem jest dieta. Jest to częsta przyczyna bólu brzucha - niewłaściwie dobrane pod względem ilościowym i jakościowym spożywane pokarmy. Źle dobrane pokarmy mogą podrażniać przewód pokarmowy wywołując tzw. bóle uciskowe. Nieprzyjazne układowi trawiennemu są produkty zbyt mocno solone, gorzkie, pokarmy ciężkostrawne, tłuste i smażone. Pokarmy z dużą ilością cholesterolu sprzyjają tworzeniu się kamieni żółciowych, co skutkuje napadami kolki żółciowej. Wskazane są pokarmy lekkostrawne, bogate w owoce i warzywa.
We współczesnym świecie narasta również problem alergii, stąd wielu ludzi jest uczulonych na różnego rodzaju produkty spożywcze. Użycie alergizujących pokarmów w pożywieniu przez osoby uczulone na nie powoduje często wystąpienie takich objawów jak bóle brzucha, wzdęcia i biegunka.

Ból brzucha a stres.

Znana jest jednostka chorobowa, bardzo częsta wśród osób z dolegliwościami bólowymi brzucha – zespół jelita drażliwego. Są to zaburzenia rytmu wypróżnień (zaparcia lub biegunki) połączone z bólami brzucha i nudnościami zwłaszcza po posiłku, z wzdęciami brzucha bez uchwytnej przyczyny organicznej. Przyczyna zespołu nie jest do końca znana. Tego typu dolegliwości związane mogą być z przewlekłym stresem.
Powyższy artykuł to jedynie bardzo ogólne omówienie problemu, jakim jest ból brzucha. Choroby, których objawem jest ból brzucha to rozległe zagadnienie obejmujące znaczną część interny, chirurgii, czy ginekologii. Każda z przyczyn mogłaby stanowić temat rozległego artykułu. W medycynie, która w wydzielonych dziedzinach jest bardzo szczegółowa, trzeba też jednak patrzeć całościowo na wszystkie zagadnienia. Stąd taka zbiorcza, choć jak wspomniano bardzo ogólna analiza tematu związanego z bólem brzucha.

Należy pamiętać, że dane tutaj przedstawione mają jedynie wartość informacyjną i nie mogą zastąpić profesjonalnej porady lekarskiej. W przypadku problemów zdrowotnych i jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się po poradę do lekarza. Tylko porada lekarska oparta na osobistym zbadaniu pacjenta, wywiadzie chorobowym i badaniach dodatkowych zawsze gwarantuje postępowanie bezpieczne, takie, które może dać pożądany efekt zdrowotny.